Kandydaci mogą ubiegać się o pełnienie funkcji w następujących formach rodzinnej pieczy zastępczej:
-
rodzina zastępcza spokrewniona – tworzą ją wyłącznie dziadkowie, rodzeństwo dziecka,
-
rodzina zastępcza niezawodowa – tworzą ją osoby niespokrewnione z dzieckiem oraz krewni nie będący wstępnymi dziecka (czyli np. ciocie, wujkowie). W tym samym czasie, w tym typie rodziny zastępczej będzie mogło przebywać łącznie nie więcej niż 3 dzieci lub osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej.
-
rodzina zastępcza zawodowa (umowa o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej zawierana jest na co najmniej 4 lata), w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego (rodzina będąca rodzajem „pogotowia" dla dzieci, dziecko przebywa do 4 miesięcy, jednak w uzasadnionych przypadkach okres ten może być przedłużony do momentu rozstrzygnięcia sytuacji prawnej dziecka) i zawodowa specjalistyczna (dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności lub dzieci, które mają kłopoty w funkcjonowaniu społecznym umieszczane w rodzinie zastępczej na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz małoletnie matki z dziećmi) - tworzą ją osoby niespokrewnione z dzieckiem. Pogotowie rodzinne zajmuje się dziećmi przez krótki okres czasu tj. od chwili umieszczenia dziecka w rodzinie do momentu wydania postanowienia sądu o jego dalszych losach. Rodziny specjalistyczne opiekują się m.in. dziećmi niepełnosprawnymi. Rodzina specjalistyczna może również sprawować pieczę nad nieletnimi umieszczonymi na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich lub małoletnimi matkami z dziećmi. W rodzinie zastępczej zawodowej w tym samym czasie będzie mogło przebywać łącznie nie więcej niż 3 dzieci lub osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej.
-
rodzinny dom dziecka (umowa o świadczenie usług zawierana jest na co najmniej na 5 lat) – tworzą go osoby niespokrewnione z dzieckiem dla nie więcej niż 8 dzieci lub osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej.
Kwalifikacja kandydata do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, niezawodowej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego odbywa się w etapach. Przejście danego etapu warunkuje rozpoczęcie etapu kolejnego.
Etap I – spełnienie wymogów formalnych przez kandydata:
-
Złożenie wniosku o objęcie procedurą kwalifikacyjną.
-
Dostarczenie w wymaganym terminie kompletnych i prawidłowo wypełnionych pozostałych dokumentów, których wykaz otrzyma kandydat podczas pierwszego spotkania.
-
W przypadku, gdy z dostarczonej dokumentacji wynikać będzie, iż nie zostały spełnione wymogi ustawowe do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, kandydat nie zostanie zakwalifikowany do kolejnego etapu, a o fakcie tym zostanie powiadomiony pisemnie w terminie 14 dni od dnia złożenia ostatniego z wymaganych dokumentów.
Etap II - badane warunków bytowych i mieszkaniowych kandydata.
-
Pracownik Wydziału odwiedzi kandydata we wskazanym miejscu zamieszkania celem dokonania oceny warunków bytowych i mieszkaniowych. Powyższe ma na celu sprawdzenie, czy posiadane warunki mieszkaniowe umożliwiają dziecku zaspokojenie jego indywidualnych potrzeb (warunki do prawidłowego rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego, właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań, wypoczynku i organizacji czasu wolnego).
-
W przypadku, gdy warunki bytowe i mieszkaniowe zostaną ocenione negatywnie, Wydział pisemnie poinformuje kandydata o tym fakcie. Powyższe kończy procedurę kwalifikacji.
Etap III - badanie predyspozycji i motywacji kandydata do sprawowania pieczy zastępczej.
-
Wydanie opinii dot. predyspozycji i motywacji kandydata do sprawowania pieczy zastępczej wymaga wizyty w WWPZ.
-
Psycholodzy i pedagodzy w Wydziale przeprowadzą z kandydatem rozmowy oraz badania.
-
Na podstawie wyników badań sporządzona zostanie opinia o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka.
-
Pozytywna opinia pozwala na wstępną akceptację kandydata, która umożliwi odbycie szkolenia, opinia negatywna kończy procedurę kwalifikacyjną.
Etap IV - szkolenie
-
Po otrzymaniu wstępnej akceptacji dokonanej na podstawie oceny spełniania warunków,
o których mowa w pkt 9.I, weryfikowanych w trzech poprzednich etapach procesu kwalifikacji, kandydat do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, może odbyć szkolenie. Wydział poinformuje o terminie i miejscu rozpoczęcia szkolenia.
-
Szkolenie prowadzone jest przez pracowników WWPZ, posiadających wymagane kwalifikacje, według programu zatwierdzanego przez ministra właściwego do spraw rodziny.
-
Po ukończeniu szkolenia, każdy kandydat otrzyma imienne świadectwo jego ukończenia.
Etap V – zaświadczenie kwalifikacyjne
-
Na pisemny wniosek kandydata, posiadającego świadectwo ukończenia szkolenia, organizator rodzinnej pieczy zastępczej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania kandydata, wydaje zaświadczenie kwalifikacyjne potwierdzające ukończenie szkolenia oraz spełnianie warunków ustawowych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka.
-
Po złożeniu przez kandydata wniosku o wydanie zaświadczenia kwalifikacyjnego, zwoływany jest Zespół Kwalifikacyjny, który dokonuje kwalifikacji kandydata.
-
Zaświadczenie kwalifikacyjne zawiera informacje wskazujące do pełnienia jakiej formy pieczy zastępczej kandydat został zakwalifikowany, a także o liczbie i wieku dzieci, jakie mogą mu zostać powierzone pod opiekę.