Forma pomocy
O specjalny zasiłek opiekuńczy od 1 stycznia 2024 r. nie mogą ubiegać się opiekunowie osób z niepełnosprawnością, którzy chcą złożyć wniosek po raz pierwszy.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje tylko opiekunom, którzy nabyli bądź nabędą prawo do świadczenia na dotychczasowych zasadach tj. do 31 grudnia 2023 r.
Zgodnie z art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym,w sprawach o specjalny zasiłek opiekuńczy, do których prawo powstało do dnia 31 grudnia 2023 r., stosuje się przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych obowiązujące do dnia 31 grudnia 2023 r.
Specjalny zasiłek opiekuńczy jest przyznawany w celu sprawowania stałej opieki nad osobą z niepełnosprawnością.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w kwocie 620 zł miesięcznie (kwota wolna od podatku).
Od kiedy przysługuje świadczenie:
Prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego ustala się na czas trwania okresu zasiłkowego, tj. od dnia 1 listopada do dnia 31 października następnego roku.
Sytuacje szczególne:
- Utrata prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego w związku z utratą ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawnościi uzyskanie nowego orzeczenia
W tym przypadku należy:
- złożyć wniosek o wydanie nowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności alboo niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności oraz
- złożyć wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego w terminie3 miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawnościalbo o niepełnosprawności.
Kryteria przyznania
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje:
osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli:
- nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub
- rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
-w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
W przypadku gdy o specjalny zasiłek opiekuńczy ubiegają się rolnicy, małżonkowie rolników bądź domownicy, specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje odpowiednio:
- rolnikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego
- małżonkom rolników lub domownikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego albo wykonywania przez nich pracy w gospodarstwie rolnym
Zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa rolnego lub zaprzestanie wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym potwierdza się stosownym oświadczeniem złożonym pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:
- osoba sprawująca opiekę:
- ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia;
- ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014r.o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów
- legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
- osoba wymagająca opiekizostała umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
- na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
- na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
- na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
- osoba wymagająca opieki ma przyznane prawo do świadczenia wspierającego.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 764,00 zł netto.
Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki uważa się dochód następujących członków rodziny:
- w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia:
- osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko
- małżonka rodzica osoby wymagającej opieki
- rodziców osoby wymagającej opieki
- osoby wymagającej opieki
- pozostających na utrzymaniu ww. dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia
- z tym, że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz;
- w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia:
- osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko
- małżonka osoby wymagającej opieki
- osoby wymagającej opieki
- pozostających na utrzymaniu ww. osób dzieci w wieku do ukończenia 25. rokużycia
- z tym, że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.
W przypadku, gdy prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego ustala się na osobę znajdującą się pod opieką opiekuna prawnego lub umieszczoną w rodzinie zastępczej spokrewnionej w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, uwzględnia się dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz dochód osoby wymagającej opieki.
Zgłoszenie do ubezpieczenia
Za osobę pobierającą specjalny zasiłek opiekuńczy opłacana jest składka naubezpieczenia emerytalne irentowe odpodstawy odpowiadającej wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przez okres niezbędny douzyskania 25 – letniego okresu ubezpieczenia u mężczyzn oraz 20 – letniego okresu ubezpieczenia u kobiet (składkowego inieskładkowego).
Nie opłaca się składki naubezpieczenia emerytalne irentowe zaosobę pobierającą specjalny zasiłek opiekuńczy, jeżeli podlega ona obowiązkowi ubezpieczenia społecznego zinnego tytułu.
Osoba pobierająca specjalny zasiłek opiekuńczy może być zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli nie podlega obowiązkowi tego ubezpieczenia z innego tytułu.
Osoba pobierająca specjalny zasiłek opiekuńczy zgłoszona doubezpieczenia zdrowotnego może zgłosić dotego ubezpieczenia również członków rodziny.
Członek rodziny – oznacza następujące osoby:
- dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej – do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku,
- małżonka,
- wstępnych pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.
