Przekształceniu z mocy prawa podlegają nieruchomości zabudowane na cele mieszkaniowe, tj. domy mieszkalne jednorodzinne i budynki mieszkalne wielorodzinne, w których co najmniej połowę liczby wszystkich lokali (nie tylko wyodrębnionych) stanowią lokale mieszkalne, wraz z budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi lub urządzeniami budowlanymi, umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych. W budynku mogą znajdować się zatem także lokale usługowe.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące przekształcenia z mocy prawa
Urząd wydaje zaświadczenia potwierdzające przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Znajdują się w nim m. in. informacje o wysokości opłaty za przekształcenie, okresie jej wnoszenia oraz numerze rachunku bankowego, na który należy ją wpłacić. Zaświadczenie jest przekazywane przez Urząd Miasta Łodzi dotychczasowym użytkownikom wieczystym oraz do sądu wieczystoksięgowego, który w dziale III wpisuje roszczenie o opłatę za przekształcenie.
Nie. Zaświadczenia są wydawane z urzędu. W dniu 11 stycznia 2019 r. Krajowa Rada Notarialna przyjęła stanowisko w sprawie sporządzania po dniu 1 stycznia 2019 r. przez notariuszy aktów notarialnych obejmujących umowy zbycia nieruchomości objętych ustawą z dnia 20 lipca 2018 r., zgodnie z którym w przypadku zbycia lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym nie jest konieczne uprzednie uzyskanie zaświadczenia o przekształceniu. Stanowisko takie respektuje Rada Izby Notarialnej w Łodzi oraz XVI Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi. Jeśli zaświadczenie odbierane jest osobiście - przez pełnomocnika, należy dołączyć dodatkowo dowód uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości 17 zł – o ile nie jest to pełnomocnictwo notarialne i/lub nie zostało udzielone małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu lub rodzeństwu.
Opłata za przekształcenie jest równa dotychczasowej opłacie rocznej za użytkowanie wieczyste. Jeśli w ciągu 3 ostatnich lat dokonywana była aktualizacja tej opłaty, opłata za przekształcenie jest wówczas równa najwyższej, trzeciej opłacie wskazanej w wypowiedzeniu. Opłatę za przekształcenie wnosi się co do zasady przez 20 lat od daty przekształcenia. Wszelkie potrzebne informacje będą zawarte z zaświadczeniu o przekształceniu. Zgodnie z nową ustawą opłata za przekształcenie może podlegać waloryzacji, dokonywanej z urzędu lub na wniosek właściciela nieruchomości, nie częściej niż raz na 3 lata od dnia dokonania ostatniej waloryzacji. Opłat za przekształcenie nie wnoszą m. in. osoby fizyczne lub ich spadkobiercy oraz spółdzielnie mieszkaniowe, w przypadku gdy wniosły jednorazowo opłaty roczne za cały okres użytkowania wieczystego lub uzyskały użytkowanie wieczyste na podstawie innych tytułów prawnych, w zamian za wywłaszczenie lub przejęcie nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa przed dniem 5 grudnia 1990 r.
W takiej sytuacji najlepiej będzie w terminie do 31.03. br. uiścić opłatę w wysokości dotychczasowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste. W przypadku stwierdzenia, że nieruchomość spełnia przesłanki przekształcenia, wpłaty będą zaliczane na należność z tytułu opłaty przekształceniowej. Przy dokonywaniu wpłat w tytule przelewu należy wpisać: „opłata za grunt związany z lokalem położonym w Łodzi przy np. ul. Niebieskiej 5 lok. 10.”
Opłatę przekształceniową należy wnosić zgodnie z zapisami na otrzymanym z Urzędu Miasta Łodzi zaświadczeniu o przekształceniu, co do zasady - do 31 marca każdego roku.
Przedsiębiorcy (m. in. deweloperzy czy spółdzielnie mieszkaniowe) mogą wnosić opłatę w dwojaki sposób:
- przez 20 lat – wówczas konieczne będzie dostarczenie dokumentów dotyczących pomocy publicznej w celu wydania zaświadczenia o udzielonej pomocy. Jeśli organ stwierdzi, że limit pomocy de minimis został przekroczony, przedsiębiorca będzie musiał wnieść dopłatę do wysokości wartości rynkowej nieruchomości;
- w formie długoterminowych rat – mogą złożyć oświadczenie o zamiarze wnoszenia opłaty przez okres:
1) 99 lat, licząc od dnia przekształcenia – jeżeli stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego wynosi 1% albo
2) 50 lat, licząc od dnia przekształcenia – jeżeli stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego wynosi 2%, albo
3) 33 lat, licząc od dnia przekształcenia – jeżeli stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego wynosi 3%, albo
4) w którym suma opłat nie przekroczy wartości rynkowej nieruchomości stanowiącej podstawę ustalenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego – jeżeli stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego jest wyższa niż 3%.
- o ile przedsiębiorca zawnioskuje o to w ciągu 3 miesięcy od dnia przekształcenia, to wówczas przepisów o pomocy publicznej nie stosuje się.
Wzór oświadczenia o wyborze długoterminowego wnoszenia opłaty za przekształcenie znajduje się na stronie internetowej UMŁ (link do strony: https://uml.lodz.pl/aktualnosci/artykul/uzytkowanie-wieczyste-przeksztalcilo-sie-we-wlasnosc-w-lodzi-bonifikata-60-procent-id25281/2019/1/2/).
Opłata za przekształcenie może zostać wniesiona jednorazowo – taka informacja umieszczona jest w zaświadczeniu. Z tego tytułu Miasto przewidziało bonifikaty dla osób fizycznych będących właścicielami lokali mieszkalnych i domów jednorodzinnych oraz spółdzielni mieszkaniowych (dotyczy części mieszkalnej). Bonifikata jest stała i wynosi 60%. Wymagane jest także złożenie oświadczenia, że nieruchomość jest faktycznie wykorzystywana wyłącznie na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, oraz że nie jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej.
Wzór wniosku dotyczącego zgłoszenia zamiaru jednorazowego wniesienia opłaty z bonifikatą 60% znajduje się na stronie internetowej UMŁ (link do strony: https://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/przeksztalcenie-z-mocy-prawa/). Znajduje się tam również wzór wniosku dotyczącego zgłoszenia zamiaru jednorazowego wniesienia opłaty z bonifikatą 99% (dotyczy osób uprawnionych, wymienionych w art. 9a ustawy przekształceniowej).
Obowiązek wnoszenia opłaty przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia (tj. najczęściej od dnia 1 stycznia 2019 r.), obciąża każdoczesnego właściciela nieruchomości, począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości.
Zgodnie z art. 11 ustawy przekształceniowej każdoczesny nabywca nieruchomości, wobec której istnieje roszczenie o opłatę, zobowiązany jest w ciągu 30 dni od zakupu zgłosić ten fakt do właściwego organu celem naliczenia opłaty przekształceniowej i wydania zaświadczenia o przekształceniu na jego rzecz, gdzie wskazana jest m. in. wysokość opłaty, termin jej wnoszenia, indywidualny numer rachunku do wpłat itp.
Nie wpłynie. Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości jest odrębną kwestią, niezwiązaną z ww. przekształceniem. Podstawą opodatkowania jest powierzchnia nieruchomości, która się nie zmienia. Inny jest jedynie tytuł do gruntu.