Jednostki pomocnicze Miasta - osiedla stanowią najniższy, pomocniczy, szczebel samorządu miejskiego i ściśle współdziałają z Radą Miejską w Łodzi i Prezydentem Miasta oraz uczestniczą w życiu lokalnych wspólnot mieszkańców Miasta. Utworzone zostały uchwałami Rady Miejskiej w Łodzi w oparciu o przepisy ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz Statutu Miasta Łodzi.

Na terenie Miasta działa 36 jednostek pomocniczych - osiedli. Ukonstytuowanie osiedla jako jednostki pomocniczej Miasta następuje w wyniku przeprowadzenia ważnych wyborów do organu uchwałodawczego osiedla.

Uchwałami Rady Miejskiej osiedlom nadano statuty określające ich organizację i zakres działania. Organami osiedla są: rada osiedla i zarząd osiedla. Nadzór i kontrolę nad działalnością organów osiedla w zakresie zgodności z prawem sprawuje Rada Miejska w Łodzi i Prezydent Miasta. Działalność statutowa osiedli finansowana jest ze środków przyznawanych im corocznie przez Radę Miejską.

Do zakresu działania osiedla należą sprawy publiczne o zasięgu lokalnym, w tym:

1. inicjowanie, wspieranie oraz organizowanie działań mających na celu zaspokajanie potrzeb mieszkańców Osiedla;
2. opiniowanie projektu budżetu Miasta;
3. uczestnictwo przedstawiciela Rady Osiedla, będącego pracownikiem Urzędu Miasta Łodzi lub miejskiej jednostki organizacyjnej, w komisjach przetargowych organizowanych przez miejskie jednostki organizacyjne, w tym administracje nieruchomościami, w zakresie spraw w całości realizowanych na obszarze Osiedla wraz z oceną realizacji tych zadań,
4. podejmowanie, wspieranie działań na rzecz ochrony środowiska, przyrody i zieleni miejskiej na terenie Osiedla;
5. współdziałanie z organami Miasta, Policją, Strażą Miejską i Strażą Pożarną w zakresie utrzymania ładu, porządku publicznego, bezpieczeństwa oraz przeciwdziałania patologiom społecznym na terenie Osiedla;
6. współdziałanie z organizacjami społecznymi i innymi podmiotami w tworzeniu na terenie Osiedla świetlic i klubów osiedlowych dla dzieci, młodzieży i pozostałych mieszkańców;
7. współdziałanie z administracjami nieruchomościami istniejącymi na terenie Osiedla w priorytetowych do wykonania remontów, udziału w odbiorze wykonywanych prac;
8. współdziałanie z organizacjami pozarządowymi w sprawach istotnych dla Osiedla;
9. ocenę funkcjonowania miejskich jednostek organizacyjnych działających na terenie Osiedla w sferze użyteczności publicznej;
10. wnioskowanie o kontrolę miejskiej jednostki organizacyjnej działającej na terenie Osiedla w sferze użyteczności publicznej, z wyłączeniem jednostek organizacyjnych, które zakresem działania obejmują całe miasto;
11. wyrażanie opinii oraz występowanie z postulatami i wnioskami do organów Miasta Łodzi i miejskich jednostek organizacyjnych we wszystkich sprawach należących do Miasta, a dotyczących Osiedla;
12. występowanie do przewodniczącego Rady Miejskiej w Łodzi, komisji Rady, radnych oraz Prezydenta Miasta Łodzi z wnioskami o podjęcie inicjatywy uchwałodawczej w sprawach dotyczących Osiedla;
13. wnioskowanie o przekazanie zadań oraz składników mienia komunalnego w celu współdziałania przy realizacji spraw, w części dotyczącej Osiedla, z zakresu: placów zabaw, świetlic, klubów, boisk i terenów rekreacyjnych;
14. uczestnictwo przedstawiciela Rady Osiedla w radach programowych miejskich instytucji kultury, oświatowych i sportowo-rekreacyjnych działających na obszarze Osiedla;
15. zgłaszanie wniosków i opinii do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta oraz projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w trakcie ich sporządzania;
16. opiniowanie projektów uchwał i innych rozstrzygnięć organów Miasta, w części dotyczącej Osiedla, w sprawach:
1. studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta oraz projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
2. zbywania nieruchomości gruntowych oraz lokali użytkowych będących własnością Miasta,
3. lokalizacji inwestycji miejskich wraz z oceną ich oddziaływania na środowisko na terenach będących własnością Miasta,
4. planu rzeczowego i finansowego budowy i remontów obiektów komunalnych, w tym: dróg i ulic oraz ich oświetlenia, wodociągów, kanalizacji, sieci zaopatrujących w energię elektryczną i cieplną budynki mieszkalne, urządzeń sportowych; planu rzeczowego i finansowego zakładania i utrzymania zieleni miejskiej oraz terenów rekreacyjnych,
5. przeznaczania wolnych lokali użytkowych będących własnością Miasta,
6. zmiany przeznaczenia miejskich obiektów oświatowych, służby zdrowia, kultury, pomocy społecznej, sportu i rekreacji,
7. lokalizacji punktów handlowych, gastronomicznych, usługowych i targowisk oraz punktów sprzedaży i konsumpcji alkoholu oraz cofania wydanych w tym zakresie zezwoleń, przebiegu tras linii komunikacyjnych lokalnego transportu zbiorowego oraz rozmieszczenia przystanków;
17. opiniowanie wykonania budżetu Miasta w zakresie zadań dotyczących osiedla.

W sprawach określonych w pkt 15, pkt 16 i pkt 17 komórki organizacyjne Urzędu Miasta Łodzi oraz miejskie jednostki organizacyjne zasięgają opinii osiedli w trybie obligatoryjnym.

Szczegółowe informacje na temat działania jednostek pomocniczych Miasta można uzyskać w Oddziale ds. Jednostek Pomocniczych w Biurze Aktywności Miejskiej w Departamencie Strategii i Rozwoju.