Bohaterom – hołd i pamięć. 81. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego

  • kategoria:
  • Aktualności
  • Tożsamość i tradycja
  • Sto lat niepodległości
  • Łódź w historii

W piątek, 1 sierpnia, równo o godzinie 17 nad Łodzią rozległy się przeciągłe odgłosy syren alarmowych. Ulica Piotrkowska udekorowana została biało-czerwonymi flagami, zaś przed Pomnikiem Powstańców Warszawskich, znajdującym się na rogu ulicy Wojska Polskiego i alei Grzegorza Palki oraz przy nagrobku Barbary Nazdrowiczówny „Wiewiórki” na Starym Cmentarzu w Łodzi odbyły się rocznicowe uroczystości. W ten sposób uczczono w naszym mieście pamięć o bohaterach stołecznego zrywu z 1944 roku.

Fot. Patryk Wacławiak/UMŁ
18 zdjęć
ZOBACZ
ZDJĘCIA (18)

W obydwu wydarzeniach udział wzięli przedstawiciele władz miasta. Wiceprezydent Adam Pustelnik złożył kwiaty przed Pomnikiem Powstańców Warszawskich, zaś wiceprezydent Adam Wieczorek upamiętnił poległą 19 września 1944 roku Barbarę Nazdrowiczównę „Wiewiórkę” oraz innych uczestników sierpniowego zrywu sprzed 81. lat, których nagrobki znajdują się na najstarszej łódzkiej nekropolii. W uhonorowaniu tych bohaterów towarzyszyła wiceprezydentowi wiceprzewodnicząca Rady Miejskiej w Łodzi Paulina Setnik.

-Takich jak „Wiewiórka” – młodych ludzi – było pełno. To były nasze diamenty, którym przyszło stanąć do boju w godzinie „W”. Godzinie walki, godzinie wierności, godzinie wolności.Dziś, póki co, nie stoimy przed takim zobowiązaniem, jak zbrojne starcie o Polskę. Ale nie zwalnia nas to z obowiązku wobec ojczyzny i wartości nam bliskich. O Nią dbajmy, nimi się kierujmy na co dzień. To też nasza powinność wobec pokolenia, które 81. lat temu, w ciepłe sierpniowe popołudnie ruszyło do walki- powiedział wiceprezydent Adam Wieczorek.

Po uroczystości goście zapalili jeszcze znicze na ilku innych ważnych mogiłach Starego Cmentarza m.in. przy grobie gen. Edwarda Pfeiffera, jednego z dowódców Powstania oraz rodziny Wocalewskich i Szletyńskich, twórców ruchu harcerskiego w Łodzi, którzy w większości polegli w Powstaniu lub na innych frontach II wojny światowej. 

Powstanie Warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o 17.00, w tzw. godzinie „W”, na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej, gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora”. Celem zrywu było wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem do niej Armii Czerwonej.

W Powstaniu Warszawskim poległo ponad 15 tysięcy powstańców, a rannych zostało około 20 tysięcy. Zginęło lub zostało zamordowanych 150 tysięcy cywili. Ludność stolicy została wypędzona, a ponad 150 tysięcy osób zostało deportowanych w głąb III Rzeszy lub zesłanych do obozów koncentracyjnych. Zryw był jednym z największych i najbardziej zaciętych bitew miejskich II wojny światowej, porównywalną jedynie z walkami w Stalingradzie. Tylko w dwóch innych okupowanych stolicach Europy – Paryżu i Pradze – miały miejsce antyniemieckie powstania. Pod względem rozmachu, długości trwania i zaciętości walk ustępowały one jednak Powstaniu Warszawskiemu.

Barbara Nazdrowiczówna „Wiewiórka”

Urodziła się w 1929 roku w Łodzi. Rozpoczęła naukę w szkole Heleny Miklaszewskiej w Łodzi. W 1944 roku rodzina, prześladowana przez władze niemieckie, zdołała się przenieść do Warszawy. Tu Barbara uczyła się w szkole im. Cecylii Plater-Zyberkówny. Wstąpiła do Szarych Szeregów - była członkinią 6. Warszawskiej Żeńskiej Drużyny Harcerskiej. Działała w "Patronacie", brała udział w akcjach "Małego Sabotażu". Poległa pełniąc służbę, śmiertelnie raniona odłamkiem przy zbiegu ulicy Lwowskiej i Koszykowej.

Pomnik Powstańców Warszawskich

Pomnik Powstańców Warszawskich stanął w Łodzi w sierpniu 2016 roku. Inicjatorką budowy była profesor Maria Gołębiowska, uczestniczka zrywu z 1944 roku. Monument składa się z pięciu elementów. Jej głównym akcentem jest głaz z czerwonego granitu o wysokości 170 cm, na którym od frontu wyryto symbol Polski Walczącej. Głaz stoi na cokole, wykonanym z granitu strzegomskiego, na którym znajduje się napis - "Powstańcom Warszawskim w hołdzie Łodzianie".