W Łodzi w pierwszych wolnych samorządowych wyborach wybieraliśmy aż 80 radnych. O to stanowisko ubiegało się 422 kandydatów wystawionych na 83 listach wyborczych. Frekwencja wyborcza w mieście była niewielka, zaledwie 1/3 uprawnionych do głosowania skorzystała z tego prawa (33,2 proc.), podobnie w całym regionie łódzkim, gdzie odnotowano znacznie niższą frekwencję od średniej ogólnokrajowej, która wyniosła 42,7 proc.
Na łódzkiej scenie dominowały wówczas dwa komitety wywodzące się z „Solidarności”. Pierwszy to powstałe wiosną 1989 roku Łódzkie Porozumienie Obywatelskie (ŁPO), do którego weszły ugrupowania centrowo-prawicowe: ZChN, KPN, NZS, RWD, RMP, NSZZ „S”, oraz korporacje zawodowe – łącznie 42 organizacje. Drugie ugrupowanie to Wojewódzki Komitet Obywatelski (WKO) powstały w grudniu 1989 roku, któremu przewodził dr Marek Edelman.
Wynik wyborów korzystny był dla ŁPO, które zdobyło 62,5 proc. głosów, co zapewniło mu 50 mandatów. Na WKO głosowało 30 proc. wyborców, co przełożyło się to na 24 mandaty, a sześciu radnych do rady miejskiej wprowadziła SdRP. W związku z takim rezultatem wyborów ŁPO zdecydowało się przejąć władzę w mieście i sprawować ją samodzielnie. Przewodniczącym rady miejskiej został Andrzej Ostoja-Owsiany, a prezydentem miasta (wybieranym wówczas przez Radę, a nie przez mieszkańców) Grzegorz Palka. Resztę stanowisk podzielono wśród członków ŁPO. WKO i SdRP ulokowały się w roli opozycji.
Kolejne lata przyniosły zmiany polityczne w Radzie Miejskiej w Łodzi, a także zmniejszała się (do 37 w obecnej kadencji) liczba miejskich rajców. Na ich czele kolejno stali: Grzegorz Palka (w latach 1994-1996), Grzegorz Matuszak (w latach 1996-2001), Tadeusz Matusiak (w latach 2001-2002), Sylwester Pawłowski (w latach 2002-2005), Iwona Bartosik (w latach 2005-2006), Maciej Grubski (w latach 2006-2007), Tomasz Kacprzak (w latach 2007-2013 i 2014-2018), Joanna Kopcińska (w latach 2013-2014), Marcin Gołaszewski (w latach 2018-2023) i Bartosz Domaszewicz (od 2023 roku).
Funkcję prezydentów Łodzi od 1990 roku pełnili: wspomniany już Grzegorz Palka (w latach 1990-1994), Marek Czekalski (w latach 1994-1998), Tadeusz Matusiak (w latach 1998-2001), Krzysztof Panas (w latach 2001-2002), Krzysztof Jagiełło (w 2002 roku), Jerzy Kropiwnicki (w latach 2002-2010), Tomasz Sadzyński (jako p.o. obowiązki w 2010 roku) oraz Hanna Zdanowska (od 2010 roku).
Reforma samorządowa z roku 1990 miała niepełny charakter, a jej kolejny etap został wprowadzony 1 stycznia 1999 roku. Polegał on na stworzeniu dwóch dodatkowych szczebli samorządu – powiatów i samorządowych województw: 16 zamiast wcześniejszych 49. W 2002 roku po raz pierwszy wybory samorządowe obejmowały również bezpośrednie głosowanie na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. W styczniu 2018 roku wydłużono kadencję organów samorządowych do pięciu lat i wprowadzono zasadę dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
Zmiana z 1999 roku przyczyniła się do stopniowego wzrostu zainteresowania społecznego wyborami samorządowymi, także w Łodzi. W ostatnich wyborach tego szczebla frekwencja w naszym mieście wyniosła prawie 50 proc. uprawnionych.
Dzień Samorządu Terytorialnego – 27 maja - został ustanowiony przez Sejm w 2000 roku dla upamiętnienia pierwszych wyborów samorządowych w 1990 roku i w rocznicę 10-lecia odrodzenia polskiego samorządu terytorialnego.